Đoạn clip ghi lại cảnh thân mật giữa một người đàn ông với nhiều người phụ nữ vào các thời điểm khác nhau. Sự việc được cho là xảy ra tại một trường THPT tư thục trên địa bàn, khiến dư luận tranh cãi dữ dội.
Liên quan đến vụ việc lộ clip thân mật của một lãnh đạo trường THPT trên địa bàn Hải Hậu, Ninh Bình, dư luận không chỉ bàn luận về vấn đề đạo đức mà còn đặt ra những câu hỏi liên quan đến pháp lý, vấn đề bảo mật thông tin cá nhân.
Xâm phạm quyền riêng tư – hành vi có thể bị xử lý hình sự
Nói về vụ việc lộ clip thân mật đang gây chấn động dư luận, luật sư Nguyễn Thị Sâm, Giám đốc Hãng Luật Ngọc Linh & Cộng sự đã có những trao đổi đáng chú ý với Tiền Phong.
Bà Sâm cho biết: “Bất kể nội dung trong clip thể hiện điều gì, việc quay, lưu giữ hay phát tán hình ảnh riêng tư của người khác khi chưa được sự đồng ý là hành vi xâm phạm nghiêm trọng quyền về hình ảnh, quyền riêng tư và nhân phẩm con người, và bị pháp luật nghiêm cấm”.
Luật sư Nguyễn Thị Sâm, Giám đốc Hãng Luật Ngọc Linh & Cộng sự.
Theo luật sư Sâm, Điều 21 Hiến pháp 2013 và Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm. Mọi hành vi công khai hoặc lan truyền hình ảnh cá nhân mà không có sự đồng ý của người trong cuộc đều vi phạm pháp luật.
Luật sư cũng viện dẫn thêm, Luật An ninh mạng 2018 và Nghị định 15/2020/NĐ-CP (sửa đổi năm 2022) nghiêm cấm hành vi đăng tải, phát tán hình ảnh xâm phạm đời tư người khác. Mức phạt hành chính có thể lên tới 20 triệu đồng, đồng thời buộc gỡ bỏ nội dung vi phạm và xin lỗi công khai.
Trường hợp hành vi mang tính xúc phạm, bôi nhọ hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, người phát tán clip có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 155 (Tội làm nhục người khác) hoặc Điều 288 (Tội đưa, sử dụng trái phép thông tin mạng viễn thông), với khung hình phạt từ 6 tháng đến 7 năm tù.
Luật sư Sâm nhấn mạnh: “Nhiều người cho rằng chỉ chia sẻ lại clip là ‘vô can’, nhưng pháp luật quy định rõ: hành vi chia sẻ, bình luận hoặc lan truyền nội dung vi phạm cũng có thể bị xử lý, vì góp phần làm gia tăng hậu quả xâm phạm danh dự, nhân phẩm người khác”.
Đồng quan điểm, luật sư Đinh Đức Duy, Giám đốc Công ty Luật Minh Nghiêm (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho rằng, quyền riêng tư của cá nhân là quyền cơ bản được pháp luật Việt Nam bảo vệ. Ông dẫn chiếu Điều 32 và Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015, quy định về quyền đối với hình ảnh và quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín. Việc phát tán video nhạy cảm mà không được sự đồng ý của người liên quan là hành vi vi phạm pháp luật, gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm cá nhân và uy tín tổ chức.
Theo luật sư Duy, người phát tán, lưu trữ các đoạn video có thể bị phạt từ 10 đến 20 triệu đồng theo Điểm e, khoản 3, Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, đồng thời buộc phải tháo gỡ, xóa bỏ video trên mạng xã hội. Ngoài ra, người đăng tải còn có thể phải bồi thường thiệt hại vật chất và tinh thần cho nạn nhân nếu chứng minh được hậu quả thực tế.
Về mặt hình sự, luật sư Duy nhận định, vụ việc có dấu hiệu của nhiều tội danh khác nhau như: “Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác” (Điều 289) với mức hình phạt cao nhất lên đến 12 năm tù; hoặc “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” (Điều 288) với mức hình phạt cao nhất lên đến 7 năm tù.
“Tùy theo mức độ, động cơ, mục đích của những người đăng tải video, cơ quan chức năng sẽ xử lý theo quy định”, luật sư Duy nhận định.
Không thể nhân danh đạo đức để vi phạm pháp luật
Chia sẻ thêm góc nhìn, luật sư Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Luật Trường Lộc, nhấn mạnh: “Không thể nhân danh đạo đức để vi phạm pháp luật. Vụ việc này là một lời cảnh tỉnh nghiêm khắc về lỗ hổng bảo mật, đạo đức công vụ và ý thức sử dụng thông tin cá nhân trong môi trường số”.
Luật sư Tuấn cho biết, nếu clip được trích xuất từ hệ thống camera nội bộ, đơn vị quản lý dữ liệu có thể phải chịu trách nhiệm hành chính vì để lộ thông tin cá nhân. Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, mức phạt với hành vi này có thể từ 20 đến 70 triệu đồng, thậm chí bị thu hồi giấy phép hoặc truy cứu hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
Ông Tuấn nhấn mạnh rằng không thể nhân danh đạo đức để hợp thức hóa việc vi phạm pháp luật. Hành động tung clip cá nhân của người khác lên mạng là nguy hiểm, không chỉ hủy hoại danh dự đối phương mà còn tạo tiền lệ xấu về “tòa án mạng”.
Nói về vấn đề đạo đức, luật sư Tuấn nói: “Nếu người trong clip thực sự là lãnh đạo trường học, hành vi “thân mật” trong phòng làm việc, dù có sự đồng thuận hay không, thì công sở là nơi làm việc, không thể là nơi cho những hành vi thiếu chuẩn mực”.
Các chuyên gia đều cho rằng cơ quan công an cần sớm xác minh người quay, người phát tán và mục đích lan truyền clip, đồng thời khởi tố nếu có dấu hiệu làm nhục người khác, xâm phạm quyền riêng tư hoặc truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy.
Trước đó, từ chiều 9/11, mạng xã hội Facebook lan truyền nhiều hình ảnh, video ghi lại cảnh “thân mật” giữa một người đàn ông và nhiều phụ nữ, được cho xảy ra tại phòng làm việc của một Chủ tịch hội đồng trường một trường THPT tư thục ở xã Hải Hậu, tỉnh Nam Định cũ (nay thuộc Ninh Bình). Đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình cho biết đã nắm được thông tin và yêu cầu rà soát, xác minh vụ việc.
