Từ trường hợp của Thương Tín, công chúng không khỏi xót xa về thân phận mong manh, cuộc sống bấp bênh của người nghệ sĩ khi đã hoàn thành sứ mệnh với nghệ thuật.
Lễ tang không nghệ sĩ và nốt trầm cuộc đời tài tử một thời
Nghệ sĩ Thương Tín qua đời tối 8/12 tại quê nhà Phan Rang, Khánh Hoà sau một thời gian dài chống chọi với bệnh tật, sức khỏe suy giảm. Khác với những lễ tang khác trong showbiz, sự ra đi của nghệ sĩ Thương Tín diễn ra khá đơn sơ và lặng lẽ. Lễ tang thì đương nhiên phải buồn nhưng ở đây không chỉ có mất mát của người thân mà còn bởi sự vắng vẻ khác thường với tài tử màn bạc một thời. Cơn mưa nặng hạt diễn ra trong ngày đưa tang góp thêm nốt trầm vào kết thúc buồn của cuộc đời nghệ sĩ.
Là nghệ sĩ nghèo, lễ tang của Thương Tín diễn ra khá giản dị. Người phúng viếng thưa thớt, chủ yếu là hàng xóm, người thân, không có đồng nghiệp, nghệ sĩ. Người duy nhất trong giới có mặt là nhạc sĩ Tô Hiếu. Anh đã đồng hành, giúp đỡ, chăm sóc Thương Tín khi ông gặp cảnh khó khăn, bệnh tật nhiều năm qua.
19h ngày 8/12, Tô Hiếu nhận được tin Thương Tín mất thì ngay sau đó, anh và con trai Thương Tín là Thanh Tùng đến Phan Rang lúc 4h sáng ngày 9/12, tức chỉ 8 tiếng sau khi nhận được tin. Nhiều người nói “sao lễ tang không có nghệ sĩ nào đến dự” cũng đúng, vì Tô Hiếu lúc này là người nhà.
Những ngày cùng gia đình Thương Tín lo hậu sự, Tô Hiếu không khỏi ngậm ngùi, xót xa: “Tang lễ Thương Tín vô cùng đơn giản, không kèn, chỉ có một chiếc trống ai đến viếng thì đánh lên. Có 4 chiếc bàn tiếp khách nhưng chẳng dùng hết 2”.
Nói về sự vắng vẻ trong lễ tang, nhạc sĩ Tô Hiếu chia sẻ với phóng viên Gia đình và Xã hội rằng, anh vẫn nhận được nhiều cuộc gọi hỏi thăm tình hình tang lễ Thương Tín, cũng có người xin địa chỉ để đến viếng. Nhưng khi nhận được địa chỉ thì người kêu xa, người thì nói nhưng không xuất hiện.
Sau khi đã lo xong lễ tang, trên trang cá nhân, Tô Hiếu thay mặt gia đình viết vài lời chia sẻ. Trong dòng cảm ơn, Tô Hiếu chỉ gửi đến các cơ quan các ban ngành, nhà báo, các trang mạng và những người làm truyền thông đã đưa tin, không nhắc đến cái tên của một nghệ sĩ nào.
“Thương Tín ra đi nhưng mãi vẫn không nhắm mắt, con trai, con gái thực hiện cũng không được, cho đến khi cả nhà cùng vào vuốt mắt”, Tô Hiếu nói.
Trên mạng xã hội những ngày qua, nhiều người không khỏi thắc mắc, thậm chí buồn cho tình nghệ sĩ: “Nghĩa tử là nghĩa tận, chắc chắn lúc ở đỉnh cao, ông cũng đã từng giúp đỡ nhiều người”; “Lúc còn sống ông cũng đến chia buồn với nhiều người trong giới mà…”; “Bộ phim gần đây nhất ông tham gia là Cu Li Không Bao Giờ Khóc, công chiếu năm 2024, sao đoàn phim không có ai đại diện?… là những câu hỏi của công chúng đặt ra trong lễ tang của nghệ sĩ Thương Tín.
Xót xa cuộc sống bấp bênh của nghệ sĩ khi hoàn thành sứ mệnh nghệ thuật
Khi còn sống, Thương Tín từng có điều đáng trách nhưng ông cũng có điều đáng trọng là ngay cả khi ốm đau bệnh tật, sống cảnh thiếu thốn thì ông và gia đình chưa một lần than thở trên mạng xã hội để tranh thủ lòng thương cảm của công chúng. Trong suốt lễ tang, gia đình không đồng ý trả lời truyền thông, không cho phép chụp hình, quay video, livestream… và không kêu gọi hỗ trợ.
Từ trường hợp của Thương Tín, công chúng không khỏi xót xa về thân phận mong manh, cuộc sống bấp bênh của người nghệ sĩ khi đã hoàn thành sứ mệnh với nghệ thuật. Họ cống hiến những năm tháng rực rỡ nhất, mang đến cho đời sống những giá trị tinh thần vô giá nhưng kết thúc xứ mệnh, họ nhận về mình là một tuổi già khốn khó, bệnh tật và tạm bợ, sống nay không biết đến ngày mai.
Không chỉ Thương Tín, rất nhiều nghệ sĩ gạo cội khi về già chỉ sống trong ngôi nhà vài mét vuông, thậm chí một tổ ấm nhỏ cũng không có, phải đi thuê với giá vài trăm nghìn đồng trong điều kiện sống dưới mức tối thiếu. Những mảnh đời như thế khá nhiều trong giới nghệ sĩ, được Nhóm Ngũ Long du ký là các nghệ sĩ Phương Dung, Phi Phụng, Thụy Mười, Diễm Hương, Năm Chà thường xuyên cập nhật.
“Nhìn vào chặng cuối của nghệ Thương Tín, ta có thấy rõ thân phận mong manh của nhiều nghệ sĩ Việt trong một bối cảnh nghề nghiệp thiếu cơ chế bảo vệ. Khi vai diễn kết thúc, họ hầu như không có lưới an sinh, không quỹ hưu trí, không hệ thống hỗ trợ sức khỏe”, một tài khoản Facebook trăn trở.
Cần công bằng trong đánh giá về Thương Tín
Tác giả này cũng cho rằng “nếu tách khỏi những nốt trầm và va vấp của đời sống cá nhân, công chúng sẽ thấy rõ một Thương Tín khác: một diễn viên sống hết mình cho từng nhân vật, một tài tử tạo nên chuẩn mực nam chính của nhiều thế hệ, một người dành trọn thanh xuân cho điện ảnh.
Những gì ông để lại không nằm ở những ồn ào cuối đời, mà ở những vai diễn đã trở thành ký ức chung của xã hội. Nhìn ông qua những khuôn hình đẹp nhất ấy, người ta hiểu rằng một nghệ sĩ có thể vấp ngã, nhưng những giá trị họ để lại cho nghệ thuật thì không bao giờ mất đi”.
Nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lam cũng nhận định: “Suốt cả thập niên 80 kéo dài sang đầu những năm 90, hai cái tên Chánh Tín và Thương Tín vang danh bốn cõi. Họ như Tom Cruise và Tom Hanks của điện ảnh Việt Nam vậy”.
Cùng với Thương Tín, tài tử Chánh Tín khiến người ta không khỏi chạnh lòng về thân phận của một người nghệ sĩ khi về chiều, khi sự nghiệp đã lụi tàn.
“Nhưng, như lời bà nhà báo nói với một ngôi sao hết thời do Brad Pitt đóng trong bộ phim Babylon (2022), đại ý – cho dù anh đã hết thời hay qua đời, những vai diễn của một thời hoàng kim vẫn còn đó. Và khi một ai đó chiếu lại bộ phim của anh đóng, hình ảnh thời tươi đẹp nhất của anh vẫn ngự trị ở đó, vĩnh viễn trên màn bạc. Tôi nghĩ điều đó cũng đúng với Chánh Tín hay Thương Tín. Dù cuộc đời về chiều của họ có nhiều bầm dập hay cay đắng, những vai diễn trong các bộ phim kinh điển của họ vẫn còn ở đó, vượt qua năm tháng”, nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lam nói.
Gia đình từ chối thành ý muốn xây mộ cho Thương Tín của ca sĩ Đan Kim
Ca sĩ Đan Kim cho biết, sau khi tìm cách liên hệ với gia đình cố diễn viên Thương Tín để bày tỏ ý định muốn được xây mộ cho ông nhưng gia đình đã xây xong mộ nên không nhận sự giúp đỡ này. Cô cũng cho biết, rất nhiều anh chị em ở hải ngoại, sau khi biết cô có ý định muốn xin phép gia đình xây mộ cho Thương Tín đã nhắn tin xin số tài khoản để đóng góp. Tuy nhiên, gia đình xin nhận tấm lòng, không nhận sự đóng góp.
Trước đó, ca sĩ Đan Kim đã dòng trạng thái bày tỏ sự xót xa khi đám tang của diễn viên Thương Tín vắng bóng các nghệ sĩ, chỉ duy nhất danh hài Hồng Tơ gửi lẵng hoa phúng viếng.
“Những ngày qua, tôi đọc rất nhiều trang báo và theo dõi rất nhiều trang mạng, cảm thấy đau đớn cho tình đời bạc bẽo. Nhiều trang báo viết không một nghệ sĩ đến viếng Thương Tín. Biết rằng, nhà anh ở xa xôi, tận Phan Rang nhưng tại sao không có đại diện hoặc không có một vòng hoa gửi đến tiễn đưa anh? Những nghệ sĩ lớn tuổi, cùng thời với Thương Tín ở đâu, nghĩa tử là nghĩa tận mà?
Tôi đọc nhiều trang báo mà thấy đau lòng quá! Khi đương thời đường xa cũng hóa gần, khi hết thời thì gần cũng hóa xa. Tôi đọc báo thấy chỉ có mỗi danh hài Hồng Tơ là người gửi lẵng hoa chia buồn nên liên lạc với anh hỏi thăm.
Tôi thăm hỏi mộ của Thương Tín được xây đắp thế nào? Đã có người xây giúp chưa? Tôi muốn biết để nếu cần tôi sẽ có cách giúp anh, xây cho anh nấm mồ, không cần phải biết nhỏ hay lớn. Tôi không quen biết Thương Tín nhưng với tôi, anh là một chuỗi đầy ký ức và hoài niệm tuổi thơ”.
Ở một diễn biến khác, nhạc sĩ Tô Hiếu đã đăng tải hình ảnh cho thấy mộ của diễn viên Thương Tín đã được gia đình xây dựng khang trang, đẹp đẽ. Theo đó, mộ của cố diễn viên được xây 3 cấp, có gắn mộ chí đầy đủ… ngay sau khi hoàn tất lễ an táng. Bùi Thanh Tùng – con trai của diễn viên Thương Tín và nhạc sĩ Tô Hiếu suốt mấy ngày túc trực lo tang lễ tại Phan Rang (Ninh Thuận cũ) cũng đã trở về TP.HCM.
Diễn viên Thương Tín trút hơi thở cuối cùng vào tối 8/2 tại nhà mẹ ruột ở Phan Rang – Khánh Hòa, khép lại một cuộc đời đầy thăng trầm của tài tử nổi tiếng bậc nhất màn ảnh Việt thập niên 1980 -1990. Chiều 10/12, gia đình, bạn bè và một ít hàng xóm đã làm lễ tiễn đưa ông về nơi an nghỉ cuối cùng. Diễn viên Thương Tín được an táng tại nghĩa trang Hòa Thủy, tỉnh Khánh Hòa, cách nhà của mẹ ông khoảng 10km.
Theo nhiều người ghi nhận, đến những giờ cuối cùng của lễ đưa tang, hầu như không có đồng nghiệp trong giới nghệ sĩ xuất hiện để tiễn biệt Thương Tín.
Nhạc sĩ Tô Hiếu cho biết, những ngày cuối đời, diễn viên Thương Tín không còn minh mẫn, không tự ăn uống được và nằm một chỗ. Gia đình đã đưa nam diễn viên Ván bài lật ngửa đến bệnh viện điều trị nhưng không khả quan, sau đó sức khỏe của nam nghệ sĩ ngày càng yếu.
Nghệ sĩ Thương Tín sinh năm 1956 trong một gia đình đông con ở Phan Rang (Bình Thuận). Từ nhỏ, ông đã mê cải lương đến mức 13 tuổi đã rời nhà đi theo một gánh hát chỉ để được đứng vào những vai quần chúng không lời thoại, miễn là được sống trong không khí sân khấu và rong ruổi cùng đoàn.
Nhận thấy năng khiếu và đam mê của con, gia đình sau đó gửi ông vào Trường Quốc gia Âm nhạc – Kịch nghệ Sài Gòn. Tốt nghiệp, Thương Tín lần lượt về đoàn kịch nói Cửu Long Giang rồi đoàn Kim Cương.
Tại đây, khi được diễn cặp với kỳ nữ Kim Cương, tên tuổi ông nhanh chóng tỏa sáng qua hàng loạt vở diễn ghi dấu trong lòng khán giả như Bông hồng cài áo, Vực thẳm chiều cao, Huyền thoại mẹ… Trong suốt sự nghiệp sân khấu, ông đã hóa thân hơn 100 vai diễn, trong đó hai phần ba là những vai chính hoặc vai kép độc.
Không chỉ khẳng định mình trên sàn diễn, diễn viên Thương Tín còn tạo dấu ấn mạnh mẽ ở lĩnh vực điện ảnh. Những nhân vật như Thiếu tá Lưu Kỳ Vọng trong Ván bài lật ngửa, Bạch Hải Đường trong SBC, Sáu Tâm của Biệt động Sài Gòn hay Tám Thương trong Chiến trường chia nửa vầng trăng… đều trở thành hình tượng khó quên với nhiều thế hệ khán giả. Tính đến năm 2015, ông là một trong những diễn viên tham gia nhiều phim truyện nhựa và video nhất Việt Nam, với gần 200 tác phẩm.
Nguồn: https://danviet.vn/gia-dinh-tu-choi-thanh-y-muon-xay-mo-cho-thuong-tin-cua-ca-si-dan-kim-d1386501.html
