Sau khi cố diễn viên Đức Tiến qua đời, vợ anh là Bình Phương gửi đơn lên tòa đề nghị được nhận lại các tài sản của chồng và phân chia tài sản theo pháp luật. Vụ kiện hiện được Tòa án Nhân dân TP.HCM thụ lý.
Trong đơn kiện, bà Bình Phương nói rằng chồng đã lập di chúc trước khi qua đời. Nội dung di chúc nói rằng cô được sở hữu căn nhà tại phường Linh Đông (TP Thủ Đức) và thửa đất tại huyện Đức Hòa (tỉnh Long An) của anh. Bà Ngọc Ánh – mẹ đẻ nam diễn viên và con gái anh được nhận phần thừa kế tương đương mỗi người 666 triệu đồng.
Mới đây, Bình Phương còn tung bằng chứng mới là clip mà Đức Tiến đang rao bán căn nhà tại Linh Đông, Thành phố Thủ Đức TP.HCM từ nhiều năm trước.
Về phía mẹ chồng, sau khi được tòa thông báo, bà Ngọc Ánh đã gửi đơn phản tố. Bà Ánh cho rằng di chúc của con trai do bà Bình Phương đưa ra, dù đã được công chứng tại Mỹ, nhưng không phù hợp với pháp luật Việt Nam. Bà yêu cầu được nhận 50% giá trị tài sản (khoảng 2,7 tỷ đồng).
Từ đây, nhiều người tò mò quy định của pháp luật về di chúc của người Việt ở nước ngoài đối với tài sản ở Việt Nam.
Theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc được coi là hợp pháp nếu:
– Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc;
– Người lập di chúc không bị lừa dối, đ.e dọ.a, cưỡng ép;
– Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội;
– Hình thức di chúc không trái quy định của luật.
Trong đó, di chúc bằng văn bản có thể được công chứng, chứng thực, có người làm chứng hoặc không có người làm chứng; Nếu không có người làm chứng thì người để lại di chúc phải tự viết và ký tên;
Di chúc miệng phải có ít nhất 02 người làm chứng và 02 người này phải ký tên, điểm chỉ vào bản di chúc miệng đó.
Ngoài ra, Điều 638 Bộ luật Dân sự 2015 nêu rõ, di chúc của công dân Việt Nam đang ở nước ngoài có chứng nhận của cơ quan lãnh sự, đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước đó thì có giá trị như di chúc được công chứng, chứng thực.
Do đó, nếu công dân Việt Nam đang ở nước ngoài, không có điều kiện để trở về Việt Nam thực hiện việc lập di chúc thì có thể đến cơ quan lãnh sự, đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài để lập di chúc.
Lúc này, di chúc vẫn có giá trị và được coi là hợp pháp ở Việt Nam nếu việc lập di chúc đảm bảo các điều kiện nêu trên.
Trước đây, Điều 649 Bộ luật Dân sự 2005 quy định, di chúc được lập thành văn bản và người thuộc dân tộc thiểu số có quyền lập di chúc bằng chữ viết và tiếng nói của dân tộc mình.
Đến Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015 đã bỏ quy định về di chúc của người dân tộc thiểu số. Theo đó, pháp luật chỉ quy định di chúc có thể được lập thành văn bản hoặc di chúc miệng mà không giới hạn về chữ viết và ngôn ngữ.
Do vậy, pháp luật hiện hành không có quy định cấm người Việt Nam được lập di chúc bằng tiếng nước ngoài. Do đó, vẫn có thể lập di chúc bằng tiếng nước ngoài theo đúng trình tự, thủ tục của pháp luật.
Tuy nhiên, nếu di chúc được công chứng, chứng thực thì phải sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt bởi Điều 6 Luật Công chứng 2014, tiếng nói và chữ viết dùng trong công chứng là tiếng Việt.
Lúc này, người yêu cầu công chứng có thể dịch bản di chúc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt và công chứng, chứng thực như bình thường hoặc có thêm người làm chứng.
Do đó, nếu di chúc không công chứng, chứng thực thì có thể dùng ngôn ngữ nước ngoài tuy nhiên vẫn khuyến khích nên dùng tiếng Việt để tránh nhầm lẫn nội dung di chúc. Còn di chúc qua công chứng thì bắt buộc phải là tiếng Việt.
Không chỉ vậy, khi công bố di chúc, Điều 672 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, di chúc được lập bằng tiếng nước ngoài phải được dịch ra tiếng Việt và phải có chứng thực hoặc công chứng.
Như vậy, luật Việt Nam không cấm dùng ngoại ngữ để lập di chúc nhưng khi di chúc có hiệu lực pháp luật thì phải được công chứng, chứng thực và dịch ra tiếng Việt để tránh nhầm lẫn về nội dung của di chúc.
