Thiếu tướng Tô Cao Lanh cho biết, công an luôn kiểm soát và theo dõi sát sao những vụ từ thiện gây ồn ào trên mạng xã hội, trong đó có vụ việc của mẹ Bắp và Phạm Thoại.
Tại họp báo thông tin về tình hình, kết quả các mặt công tác công an quý 1/2025, thiếu tướng Tô Cao Lanh, Cục phó Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) đã thông tin ban đầu về những lùm xùm từ thiện ở trên mạng, trong đó liên quan đến chị Lê Thị Thu Hòa (mẹ Bắp) cùng những người liên quan gây xôn xao dư luận về tính minh bạch.
Thiếu tướng Tô Cao Lanh, Cục phó Cục Cảnh sát hình sự
ẢNH: ĐÌNH HUY
Thiếu tướng Tô Cao Lanh cho biết, khi có những thông tin dư luận quan tâm, cơ quan công an cùng các đơn vị nghiệp vụ của bộ, công an địa phương luôn luôn kiểm soát và theo dõi sát sao.
“Việc cá nhân, tổ chức đứng ra kêu gọi ủng hộ, hỗ trợ những trường hợp khó khăn, gặp bệnh hiểm nghèo là việc làm tốt, luôn được Đảng, Nhà nước khuyến khích. Tuy nhiên, việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố cần tuân thủ quy định tại Nghị định số 93 của Chính phủ”, thiếu tướng Tô Cao Lanh nói.
Cục phó Cục Cảnh sát hình sự cho hay, Bộ Công an sẽ tiếp nhận, giải quyết khi có cá nhân, tổ chức gửi tin báo tố giác tội phạm liên quan đến các hành vi vi phạm pháp luật.
Cạnh đó, thiếu tướng Lanh khuyến cáo, người dân cần nâng cao cảnh giác, kiểm chứng kỹ lưỡng thông tin trước khi quyết định đóng góp từ thiện, tránh bị các đối tượng xấu, tội phạm lừa đảo.
Đồng thời, kiểm tra thông tin kỹ lưỡng và lựa chọn ưu tiên đóng góp cho các quỹ từ thiện, tổ chức xã hội có uy tín, được cơ quan có thẩm quyền cấp phép và hoạt động minh bạch.
Nếu phát hiện dấu hiệu không minh bạch, hành vi lợi dụng kêu gọi từ thiện để lừa đảo, người dân có quyền yêu cầu giải trình hoặc báo cáo cơ quan chức năng để được xử lý kịp thời hoặc tố giác tội phạm ngay cho cơ quan công an địa phương để được hỗ trợ và xử lý kịp thời
Phạm Thoại chất vấn mẹ bé Bắp về những tin đồn lan truyền trên mạng xã hội
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Trước đó, trên mạng xã hội hơn 1 tháng qua ồn ào câu chuyện TikToker Phạm Thoại kêu gọi từ thiện với số tiền lên đến hơn 16 tỉ đồng để giúp đỡ cho bé Minh Hải (tên thường gọi là Bắp) trong hành trình chữa bệnh ung thư máu.
Khi thông tin về sức khỏe của bé Bắp ít được cập nhật cùng việc mẹ của bé là chị Lê Thị Thu Hòa tránh né những câu hỏi liên quan đến khoản tiền từ thiện, chi trả viện phí cho con thì dư luận bắt đầu nghi vấn về tính minh bạch của khoản tài trợ khủng này. Tối 25.2, TikToker Phạm Thoại đã có buổi livestream làm rõ vụ ồn ào liên quan đến số tiền ủng hộ bé Bắp.
Trong phiên live, Phạm Thoại nói những ngày qua, nhiều người bức xúc, yêu cầu anh sao kê tài khoản của mẹ bé Bắp. TikToker 9X chia sẻ về những khoản thu – chi trong tài khoản kêu gọi ủng hộ bé Bắp, đưa ra hóa đơn viện phí, ảnh chụp giao dịch chuyển khoản… đồng thời cam kết đăng tải sao kê chi tiết lên mạng xã hội.
Phạm Thoại tung báo cáo kiểm toán, nói lý do im lặng giữa ồn ào từ thiện
Đáng chú ý, Phạm Thoại còn kết nối với chị Hòa (mẹ bé Bắp) để chất vấn những thông tin như dùng tiền quyên góp để làm răng sứ, đi máy bay hạng thương gia, mua đất, mua xe, cho con lớn học trường quốc tế… Khi được yêu cầu sao kê số tiền mọi người ủng hộ vào tài khoản cá nhân, chị Hòa cho biết vẫn đang ở lại Singapore theo yêu cầu bác sĩ để chăm lo cho con. Cô nói sau khi về nước sẽ thực hiện đầy đủ để tránh những hiểu lầm.
Từng có một thời, người ta gọi Quang Linh là “người mang nước sạch đến châu Phi”. Giờ thì nhiều người gọi anh là “người livestream nước rau… nhưng thiếu sạch”.
Thành thật mà nói, nếu tổ chức một cuộc thi “ngã ngựa trong mắt công chúng” thì năm nay Việt Nam đã có ứng viên cực mạnh. Một chàng trai nhân hậu, chăm trồng chuối ở Angola, giảng tiếng Việt ở Phi châu, rồi bỗng hóa… “CEO ngành kẹo” – và cái kết là bị khởi tố vì sản xuất hàng giả.
Quang Linh từ một “người hùng châu Phi” nay lại trở thành một KOC bị khán giả quay lưng. Ảnh minh họa
Xây giếng, dựng trường, livestream và cuối cùng livestream… xuống địa ngục pháp lý. Cũng là một vòng tuần hoàn, chỉ tiếc là tuần hoàn kiểu “hàng hoàn lại” Quang Linh không chỉ nổi tiếng – anh từng được vinh danh chính thống. Từng được Mặt trận Tổ quốc mời vào Ủy ban Trung ương. Từng là biểu tượng của thế hệ trẻ “ra thế giới bằng chất Việt”.
Rồi một ngày đẹp trời, anh chọn bước sang thế giới livestream bán hàng. Nơi mà một viên kẹo có thể trở thành “thần dược”, và một lời nói thật có thể làm… sụt doanh số. Có lẽ anh không biết rằng: ở đâu đó trong Bộ luật Hình sự, lòng tốt không phải tình tiết giảm nhẹ nếu anh trộn nó với dối trá. Nhất là khi anh livestream cùng vài triệu người chứng kiến anh rao bán những thứ có thể gây hại sức khỏe với nụ cười nhân ái và thông điệp nhân văn
Trớ trêu thay, câu chuyện của Quang Linh lại rất thời sự. Thời đại này, bất kỳ ai có một chiếc điện thoại, một cái gimbal, một cái giọng cảm xúc… đều có thể biến thành doanh nhân, triết gia, bác sĩ và thần tượng sống.
Tất nhiên, cho đến khi các anh chị đó quên báo thuế, quảng cáo quá tay, và lỡ bán linh hồn lấy mã giảm giá.
Từ TikTok đến tòa án, khoảng cách đôi khi chỉ là một lượt click “mua ngay”.Thật khó để không cay đắng khi thấy bao nhiêu bạn trẻ tin rằng “lập nghiệp” = mở page + nhập hàng + livestream + xây thương hiệu bằng nước mắt và ống kính góc rộng.
Nhưng khi bạn dùng trẻ con, người nghèo, và thông điệp từ thiện để bán một viên kẹo rởm thì đó không còn là “startup nhân văn”, mà là một vụ PR trá hình cho gian thương có lương tâm thuê ngoài.
Nếu còn sống, nhà báo Hunter S. Thompson có lẽ sẽ gọi hiện tượng này là: Tôn giáo mới của thế kỷ 21 – nơi đức tin được livestream, đạo đức được lọc màu, và lừa đảo được tối ưu bởi KOL.
Thật ra, sự thất vọng lớn nhất không phải là Quang Linh đã sai mà là hàng triệu người từng tin rằng anh sẽ mãi đúng. Một biểu tượng sa ngã làm tổn thương tập thể. Một cú khởi nghiệp sai đường có thể chôn vùi niềm tin vào cả một thế hệ “start-up tử tế”.
Và đau hơn nữa: sự việc xảy ra ở đúng nơi… từng được gọi là “nơi lan tỏa hình ảnh người Việt”.
Nếu bạn là một KOL, một TikToker, một người livestream bán hàng… xin nhớ: máy quay không chỉ ghi hình bạn, nó ghi nhớ nhân cách bạn dưới dạng pixel. Còn nếu bạn là người tiêu dùng, hãy nhớ, không có kẹo nào chữa bách bệnh, và không có thần tượng nào miễn nhiễm với sự cám dỗ khi doanh số lên sáu chữ số.
Còn nữa, chuyện Phạm Thoại bị khán giả yêu cầu loại khỏi chương trình truyền hình thực tế sau ồn ào kêu gọi từ thiện không đơn thuần là một “làn sóng mạng xã hội”. Đó là chỉ dấu rõ ràng của sự rạn vỡ niềm tin công chúng vào những người nổi tiếng lấy hình ảnh để làm vốn liếng truyền thông, nhưng thiếu tự trọng với chính lời nói của mình. Đáng chú ý, bản sao kê – kiểm toán liên quan hoạt động kêu gọi từ thiện của Phạm Thoại được công bố sau đó vẫn tồn tại nhiều điểm bất nhất, khiến dư luận không khỏi nghi ngờ tính minh bạch.
Từ câu chuyện này, có thể thấy: lòng tin không phải là đạo cụ có thể dùng rồi vứt, càng không phải công cụ định lượng bằng lượt view hay biểu cảm khóc cười trên sóng mạng. Với người nổi tiếng, nhất là khi tham gia hoạt động từ thiện, việc giữ gìn hình ảnh, hành xử chuẩn mực và minh bạch tài chính không chỉ để giữ danh tiếng, mà còn là giới hạn giữa sự ủng hộ và phản ứng pháp lý.
